Czy rolnik może sprzedawać krzewy i sadzonki bez podatku?

Działalność rolnicza - czy uprawa i sprzedaż krzewów jest działalnością rolniczą?

Sprzedaż krzewów i roślin ozdobnych staje się coraz bardziej popularną działalnością rolników w Polsce. Zainteresowanie roślinami ozdobnymi rośnie, zarówno wśród osób prywatnych, jak i firm zajmujących się aranżacją przestrzeni. Jednak aby ta działalność była legalna i opłacalna, rolnicy muszą przestrzegać odpowiednich przepisów podatkowych i rozliczeniowych. W artykule przedstawimy zasady opodatkowania oraz rozliczania sprzedaży roślin przez rolnika, zwracając uwagę na istotne przepisy oraz obowiązkujące zasady.

Przede wszystkim warto wyjaśnić, w jakiej sytuacji sprzedaż krzewów i roślin ozdobnych przez rolnika jest traktowana jako działalność rolnicza, a kiedy uznaje się ją za działalność gospodarczą. Zasadniczo, jeśli rolnik prowadzi produkcję roślinną (uprawy), a sprzedaż roślin ozdobnych odbywa się w ramach tej produkcji, to traktowana jest ona jako działalność rolnicza. Oznacza to, że sprzedaż takich roślin nie podlega opodatkowaniu VAT, a dochody z tej działalności są objęte opodatkowaniem ryczałtowym na zasadach obowiązujących w rolnictwie.

Natomiast, jeśli rolnik prowadzi sprzedaż roślin ozdobnych na większą skalę i działalność ta wykracza poza produkcję rolniczą, może zostać uznana za działalność gospodarczą. W takim przypadku konieczne jest spełnienie określonych wymogów prawnych, w tym rejestracja działalności gospodarczej, prowadzenie księgowości i rozliczanie się z podatków według zasad obowiązujących dla przedsiębiorców.

Działałność rolnicza  - produkcja roślin ozdobnych, szkółkarska, uprawy w szklarniach

Działalnością rolniczą jest działalność polegająca na wytwarzaniu produktów roślinnych lub zwierzęcych w stanie nieprzetworzonym (naturalnym) z własnych upraw albo hodowli lub chowu, w tym również produkcja materiału siewnego, szkółkarskiego, hodowlanego oraz reprodukcyjnego, produkcja warzywnicza gruntowa, szklarniowa i pod folią, produkcja roślin ozdobnych, grzybów uprawnych i sadownicza, hodowla i produkcja materiału zarodowego zwierząt, ptactwa i owadów użytkowych, produkcja zwierzęca typu przemysłowo-fermowego oraz hodowla ryb, a także działalność, w której minimalne okresy przetrzymywania zakupionych zwierząt i roślin, w trakcie których następuje ich biologiczny wzrost, wynoszą co najmniej:

- miesiąc - w przypadku roślin,

- 16 dni - w przypadku wysokointensywnego tuczu specjalizowanego gęsi lub kaczek,

- 6 tygodni - w przypadku pozostałego drobiu rzeźnego,

- 2 miesiące - w przypadku pozostałych zwierząt

- licząc od dnia nabycia.

"Nieprzetworzony" - to taki, który nie został poddany przetworzeniu. W myśl słownika języka polskiego "przetwarzać" znaczy tyle, co "przekształcić coś twórczo" albo "zmienić coś, nadając inny kształt, wygląd" (...). W związku z tym przez towar nieprzetworzony należy rozumieć taki, którego cech nie zmieniono. Jeśli towar został poddany jakimś pracom (czynnościom), w następstwie których cechy towaru (kształt, wygląd, funkcja) zostały zmienione, to wówczas towar ten nie jest towarem w stanie nieprzetworzonym.

Działy specjalne produkcji rolniczej

Działami specjalnymi produkcji rolnej są: uprawy w szklarniach i ogrzewanych tunelach foliowych, uprawy grzybów i ich grzybni, uprawy roślin "in vitro", fermowa hodowla i chów drobiu rzeźnego i nieśnego, wylęgarnie drobiu, hodowla i chów zwierząt futerkowych i laboratoryjnych, hodowla dżdżownic, hodowla entomofagów, hodowla jedwabników, prowadzenie pasiek oraz hodowla i chów innych zwierząt poza gospodarstwem rolnym.

Nie stanowią działów specjalnych produkcji rolnej uprawy, hodowla i chów zwierząt w rozmiarach nieprzekraczających wielkości określonych w załączniku nr 2 do ustawy, zwanym "załącznikiem nr 2".

Załącznik nr 2 do ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych "Tabela rodzajów i rozmiarów działów specjalnych produkcji rolnej oraz norm szacunkowych dochodu rocznego" określa jakie uprawy, hodowla i chów zwierząt, z uwagi na ich rozmiary, nie stanowią działów specjalnych produkcji rolnej, a także normy szacunkowe dochodu rocznego odnoszące się do jednostek powierzchni upraw i innych jednostek poszczególnych rodzajów produkcji zwierzęcej. Jednocześnie informacje zawarte w tym załączniku mają znaczenie dla oceny, czy danego rodzaju działalność w ogóle ma charakter działów specjalnych produkcji rolnej. Jeżeli bowiem danego rodzaju uprawa, czy też chów lub hodowla określonego gatunku zwierząt nie są wymienione w treści Załącznika, to należy uznać, że ta uprawa, hodowla, czy też chów są działalnością rolniczą, niebędącą działem specjalnym produkcji rolnej. W konsekwencji - do przychodów z tej działalności nie znajdą zastosowania przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Opodatkowanie sprzedaży roślin ozdobnych przez rolnika

Przepisy zwalniająod podatku dostawę produktów rolnych pochodzących z własnej działalności rolniczej, dokonywaną przez rolnika ryczałtowego oraz świadczenie usług rolniczych przez rolnika ryczałtowego.

Rolnik ryczałtowy - co to znaczy?

Przez rolnika ryczałtowego rozumie się rolnika dokonującego dostawy produktów rolnych pochodzących z własnej działalności rolniczej lub świadczącego usługi rolnicze, korzystającego ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 3, z wyjątkiem rolnika obowiązanego na podstawie odrębnych przepisów do prowadzenia ksiąg rachunkowych.

Przez produkty rolne rozumie się towary pochodzące z własnej działalności rolniczej rolnika ryczałtowego oraz towary, o których mowa w art. 20 ust. 1c i 1d ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych. Rolnikowi ryczałtowemu dokonującemu dostawy produktów rolnych dla podatnika podatku, który rozlicza ten podatek, przysługuje zryczałtowany zwrot podatku z tytułu nabywania niektórych środków produkcji dla rolnictwa opodatkowanych tym podatkiem. Kwota zryczałtowanego zwrotu podatku jest wypłacana rolnikowi ryczałtowemu przez nabywcę produktów rolnych. Podatnik zarejestrowany jako podatnik VAT czynny nabywający produkty rolne od rolnika ryczałtowego wystawia w dwóch egzemplarzach fakturę dokumentującą nabycie tych produktów. Oryginał faktury jest przekazywany dostawcy.

Czy w związku z rozpoczęciem sprzedaży krzewów ozdobnych rolnik zobowiązany jest do płacenia podatku VAT?

Produkcja krzewów ozdobnych - na przykład tui szmaragd  - jeśli wykonywana będzie w ramach działalności rolniczej przez rolnika ryczałtowego dokonującego dostawy produktów rolnych pochodzących z własnej działalności rolniczej będzie korzystała ze zwolnienia VAT, a rolnik taki nie będzie  zobowiązny do płacenia podatku od towarów i usług i wystawienia faktur VAT i prowadzenia ewidencji sprzedaży.

Produkcja materiału szkółkarskiego drzewek i krzewów jako nieobjęta PIT-em

Do przychodów uzyskanych ze sprzedaży krzewów ozdobnych (np. tuje szmaragd) na otwartej przestrzeni lub w ilości większej niż wynikjuacej z Załacznika nr 2  nie znajdują zastosowania przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Rolnik nie będzie opłacał podatku dochodowego z tytułu sprzedaży krzewów ozdobnych z własnej uprawy. 

Usługi w zakresie uprawy gleby pod sadzenie drzew i krzewów

W związku z uprawą i sprzedażą krzewów ozdobnych, powstają inne możliwości uzyskania dochodu związanego z krzewami ozdobnymi. Pojawia się pytanie czy wykonywane usługi w zakresie uprawy gleby pod sadzenie drzew i krzewów, pochodzących z gospodarstwa, w skład których wchodzą czynności takie jak: orka, bronowanie, kultywatorowanie, uprawa glebogryzarką, sadzenie drzew i krzewów wyprodukowanych w gospodarstwie, cięcie i formowanie drzew i krzewów wraz z wycinką, opryskiem chemicznych i nawożeniem drzew i krzewów, koszeniem traw i nieużytków stanowią usługi rolnicze i w związku z tym mogą być one dokumentowane przez firmy, będące podatnikami VAT, fakturami VAT RR?

Wykonywanie przez rolnika ryczałtowego powyższych usług podlega rozliczeniu na zasadach dotyczących rolników ryczałtowych. Tym samym w przypadku, gdy odbiorcą ww. usług będzie czynny podatnik VAT, dokumentem właściwym do udokumentowania transakcji będzie faktura VAT RR.

Działalność gospodarcza rolnika ryczałtowego jako wykluczająca zwolnienie z VAT

Od podatku zwolnieni są tylko rolnicy ryczałtowi i tylko w zakresie wyraźnie wskazanym w przepisie. Świadczenie usług rolniczych oraz dostawa produktów rolnych przez podmioty inne niż rolnicy ryczałtowi podlega opodatkowaniu. Innego rodzaju działalność prowadzona przez rolnika ryczałtowego, nie uprawniająca go do zwolnienia przedmiotowego (np. działalność handlowa, dostawa produktów rolnych innych niż własnej produkcji, świadczenie usług innych niż rolnicze np. leśnych), co do zasady podlegać będzie opodatkowaniu wg stawek właściwych dla tych czynności.

Usługi rolnicze- wszystkie czynności, które zwykle odgrywają rolę w produkcji rolnej, z wykorzystaniem siły roboczej lub przy użyciu sprzętu w gospodarstwie rolnym będą stanowiły usługi rolnicze. 

Rolnik ryczałtowy może być - w pozostałym zakresie swojej działalności pozarolniczej - podatnikiem VAT czynnym (niekorzystającym ze zwolnienia). Jest to wyjątkowy przypadek, w którym jeden podmiot może łączyć dwa statusy - podatnika VAT zwolnionego jako rolnik ryczałtowy (niemającego obowiązku składania deklaracji, prowadzenia ewidencji, wystawiania faktur) i jednocześnie podatnika VAT czynnego. Wówczas - chociaż w pozostałej części podatnik prowadzi działalność opodatkowaną niezwiązaną z działalnością rolniczą - dostawa własnych produktów rolnych oraz świadczenie usług rolniczych jest zwolniona od podatku.

Zatrudnienie pracownika przy sprzedaży krzewów z wlasnej produkcji- jakie są zasady?

Rolnicy, którzy prowadzą działalność rolniczą i sprzedają produkty z własnej uprawy np. krzewy lub rośliny ozdobne, chcieliby korzystać z pomocy i zatrudniać pracowników. Często w takim przypadku pojawia się pytanie, czy rolnik ryczałtowy może zatrudniać pracowników i na jakich zasadach. 

Zatrudnianie pracowników przez rolnika ryczałtowego jest jak najbardziej możliwe, choć wymaga spełnienia określonych warunków. Zatrudnienie pracownika oznacza, że rolnik staje się pracodawcą w rozumieniu Kodeksu pracy, co wiąże się z koniecznością dopełnienia szeregu formalności.

Umowa o pracę zawarta z rolnikiem

Rolnik, który chce zatrudnić pracownika, powinien zawrzeć z nim umowę o pracę. Może to być umowa na czas nieokreślony, czas określony lub umowa o pracę na okres próbny, zależnie od potrzeb i charakteru pracy. Należy pamiętać, że umowa o pracę musi zawierać wszystkie obowiązkowe elementy, takie jak określenie rodzaju pracy, wynagrodzenie, wymiar czasu pracy oraz warunki zatrudnienia.

Zgłoszenie pracownika do ZUS

Każdy pracodawca, w tym rolnik ryczałtowy, jest zobowiązany do zgłoszenia swojego pracownika do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (ZUS). Pracodawca musi odprowadzać składki na ubezpieczenie społeczne, zdrowotne oraz inne składki, w zależności od rodzaju umowy o pracę. Składki te są obliczane na podstawie wynagrodzenia pracownika.

Minimalne wynagrodzenie

Rolnik zatrudniający pracowników musi przestrzegać przepisów dotyczących minimalnego wynagrodzenia za pracę, które obowiązuje na danym etapie. Pracodawca jest zobowiązany do wypłacania pracownikowi wynagrodzenia, które nie może być niższe od obowiązującej stawki minimalnej.

Obowiązki rolnika jako pracodawcy

Zatrudniając pracowników, rolnik ryczałtowy ma obowiązki wynikające z przepisów prawa pracy. Należą do nich m.in.:

• wypłata wynagrodzenia – wynagrodzenie pracownika musi być wypłacane regularnie, zgodnie z umową o pracę, nie później niż do 10. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym praca była wykonywana.
• Zachowanie przepisów BHP – rolnik jako pracodawca ma obowiązek zapewnienia pracownikom odpowiednich warunków pracy oraz przestrzegania przepisów dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy. Może to obejmować zapewnienie odpowiedniego ubrania roboczego, organizację stanowiska pracy oraz szkolenie w zakresie BHP.
• Wystawianie świadectw pracy – w przypadku zakończenia stosunku pracy, rolnik jest zobowiązany do wystawienia pracownikowi świadectwa pracy, które jest dokumentem potwierdzającym okres zatrudnienia.

Zatrudnianie pracowników przez rolnika ryczałtowego zajmującego się sprzedażą produktów z własnej uprawy jest jak najbardziej możliwe, ale wiąże się z koniecznością przestrzegania przepisów prawa pracy oraz dopełniania obowiązków pracodawcy. Rolnik zatrudniający pracownika staje się odpowiedzialny za zgłoszenie go do ZUS, wypłatę wynagrodzenia zgodnie z przepisami, przestrzeganie norm BHP oraz wydanie świadectwa pracy.

Ewidencjonowanie przy użyciu kasy rejestrującej sprzedaży produktów rolnych - czy jest wymagane?

Rolnik ryczałtowy prowadzący sprzedaż własnych produktów rolnych korzysta ze zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących (na podstawie przepisu § 2 ust. 1 w powiązaniu z poz. 46 załącznika do rozporządzenia w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących). Ustawodawca bez względu na limit osiągniętych obrotów zwalnia z ewidencjonowania obrotu i kwot podatku należnego za pomocą kasy rejestrującej dokonywaną przez rolnika ryczałtowego dostawę produktów rolnych pochodzących z własnej produkcji rolnej lub świadczenie usług rolniczych. 

Rolnik ryczałtowy, co do zasady, nie jest zobowiązany do ewidencjonowania przy pomocy kasy rejestrującej sprzedaży towarów pochodzących z własnej produkcji rolnej, bowiem korzysta ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 3 ustawy.

Jako specjalista od prawa rolnego - adwokat od prawa rolnego z siedzibą Kancelarii w Lublinie - przeanalizuję Twoją sytuację, udzielę Ci porady prawnej i poprowadzę Twoje sprawy kompleksowo.