Podział majątku po rozwodzie - czy dopłaty unijne podlegają podziałowi?

Podział majątku rolników po rozwodzie

Po  - zaazwyczaj długotrwałym  - rozwodzie nadszedł czas na podział majątku wspólnego rolników, w którego skład wchodzi gospodarstwo rolne. 

Gospodarstwo rolne to nie tylko nieruchomości rolne, ale kompleks składników majątkowych których podział może okazać się trudniejszy niż przy klasycznym podziale majątku. W skład majątku wspólnego rolników wchodzi - niejednokrotnie - bowiem inwentarz żywy, wyposażenie gospodarstwa rolnego (które przez lata jest okazałym zbiorem ruchomości), roszczenia z tytułu umów dzierżawy, sprzedaży płodów rolnych, dopłat obszarowych, dopłat do paliwa, dopłat do inwentarza czy plony zebrane w magazynach. 

Co istotne, gospodarstwo rolne stanowi przedsiębiorstow, które niejednokrotnie wymaga integralności aby działało sprawnie i przynosiło zyski. Nie zawsze podział fizyczny gospodarstwa rolnego będzie wskazany czy opłacalny. Bardzo często koniecznym jest zasięgnięcie opinii biegłego sądowego do spraw rolnictwa, który wyda opinii w zakresie zasadności lub sposobu podziału gospodarstwa rolnego. 

Przed przystapieniem do podziału majątku wspólnego w skład którego wchodzi gospodarstwo rolne warto skorzystać z pomocy adwokata, który ma doświadczenie w sprawach rolnych i podziału majątku wspólnego rolników. Specyfika branży wymaga nie tylko znajomości prawa ale także sposobu zarządu gospodarstwem rolnym. Kancelaria adwokacka adwokat Justyny Jarentowskiej w Lublinie posiada odpowiednią wiedzę i doświadczenie w sprawach rolnych, rozwodowych i podziału majątku wspólnego, aby z satysfakcją dla Ciebie poprowadzić sprawę o podział majątku wspołnego rolników. 

Rozliczenie dopłat unijnych przy podziale majątku

Przy podziale majątku pojawia się kwestia dopłat unijnych pobieranych przez rolnika w czasie podziału majątku. 

Jak traktować dopłaty unijne, kiedy to jeden z byłych małżonków zajmuje się gospodarstwem rolnym i nie dzieli się dopłatami unijnymi? 

W tej kwestii wypowiedział się Sąd Najwyższy, który podkreślił, że:

Dopłaty unijne powinny być rozliczone przy podziale majątku, bo są dochodem z gospodarstwa rolnego, czyli z reguły majątku dotychczas wspólnego. Niezależnie od, tego także jeżeli kwalifikować je jako dochód, czy to z majątku wspólnego czy też z majątku odrębnego to taki dochód niezależnie od źródła pochodzenia powiększa majątek wspólny. Tego rodzaju wierzytelności stanowią więc dochód, który podlega zaliczeniu do majątku dorobkowego stron i podlega podziałowi.

W świetle postanowienia Sądu Najwyższego z 17 listopada 2011 r., IV CSK 93/11 - należy stwierdzić, że Sąd w postępowaniu działowym dokonuje rozliczeń z tytułu posiadania przedmiotów należących do majątku objętego wspólnością, pobranych pożytków i innych przychodów, nie wyłączając tzw. dopłat obszarowych.

Co do zasady, małżonkowie powinni podzielić się dopłatami unijnymi do gospodarstwa rolnego, otrzymanymi już po rozwodzie, a przed podziałem majątku (postanowienie Sądu Najwyższego z 13 grudnia 2013 r., III CZP 86/13). Dopłaty te stanowią więc dochód w rozumieniu art. 31 § 2 pkt 2 k.r.o., który podlega rozliczeniu pomiędzy małżonkami i sąd prawidłowo dokonał ich rozliczenia.

Sąd w postępowaniu działowym dokonuje rozliczeń z tytułu posiadania przedmiotów należących do majątku objętego wspólnością, pobranych pożytków i innych przychodów, a także poczynionych na ten majątek nakładów i spłaconych długów w okresie między ustaniem wspólności a dokonaniem podziału majątku wspólnego. Okoliczność, iż współwłaściciel rzeczy nie posiada jej ani nie realizuje w drodze roszczenia swojego uprawnienia do współposiadania rzeczy lub posiadania wyodrębnionej części rzeczy, nie stanowi przeszkody do domagania się przez tego współwłaściciela partycypowania proporcjonalnie do przysługującego mu udziału, w dochodach z rzeczy, jeżeli przynosi ona dochody.

Współwłaściciel, który z wyłączeniem pozostałego współwłaściciela korzysta z nieruchomości wspólnej oraz pobiera z niej dochody i pożytki, jest zobowiązany do rozliczenia uzyskanych z tego tytułu korzyści, stosownie do posiadanych przez współwłaścicieli udziałów.

Okoliczność, iż współwłaściciel rzeczy nie posiada jej ani nie realizuje w drodze roszczenia swojego uprawnienia do współposiadania rzeczy lub posiadania wyodrębnionej części rzeczy, nie stanowi przeszkody do domagania się przez tego współwłaściciela partycypowania proporcjonalnie do przysługującego mu udziału, w dochodach z rzeczy, jeżeli przynosi ona dochody.

Warunki, od spełnienia których uzależnione jest przysługiwanie rolnikowi, posiadającemu grunty rolne, jednolitej płatności obszarowej, nie odnoszą się w żadnym razie do kwestii składu i wartości majątku wspólnego małżonków lub ich majątków osobistych, jak też do kwestii podziału majątku wspólnego po ustaniu łączącego ich ustroju majątkowej wspólności ustawowej.

Współwłaściciel, który z wyłączeniem pozostałego współwłaściciela korzysta z nieruchomości wspólnej oraz pobiera z niej dochody i pożytki, jest zobowiązany do rozliczenia uzyskanych z tego tytułu korzyści, stosownie do posiadanych przez współwłaścicieli udziałów (por. uchwała SN z dnia 10 maja 2006 r., III CZP 9/06, OSNC 2007/3/37).

Podsumowanie

Dopłaty unijne pobrane przez jednego ze współwłaścicieli od chwili ustania wspólności do dnia podziału stanowią dochód z majątku wspólnego i podlegają podziałowi w sprawie o podział mjaątku wspólnego.